18 Nisan 2022 Dünya Radyo Amatörleri Gününün Sloganı: Toplum Hizmeti
Bu başlıkla ilgili düşünceleri aktarmadan önce “amatörlük” kavramı ile ilgili olarak toplumdaki yaygın bir yanılgıya değinmek isteriz. “Amatör” bir işi (faaliyeti) herhangi bir mali beklentisi olmadan faaliyet konusuna duyduğu merak ve sevgi nedeniyle yapan kişiye, “Profesyonel” ise bir işi (faaliyeti) mali beklenti nedeniyle yapan kişidir. Başka bir deyişle, “bir işi kötü yapan kişi, bu işi ücret karşılığı yapıyorsa “kötü bir profesyoneldir”, yani işi “amatörce yapması” söz konusu değildir. Olimpiyatlarda yarışmalara katılım koşulu Amatör Sporcu olmaktır.
Amatör Telsizcilik (Amatör Radyoculuk) , Haberleşme ile ilgili evrensel düzenleyici Kurum ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) tarafınca “ticari amaç güdülmeksizin, bireylerin haberleşme ve haberleşme elektroniği konularında deneysel etkinlikler yürüttükleri Haberleşme Servisi” olarak tanımlanmıştır. Bu itibarla Amatör Radyo (Telsiz) Servisi ITU nezdinde kabul görmüş “servisler” arasındadır ve bu servisin (sektörün) 1927 yılından beri ITU nezdindeki “Sektör Temsilcisi” Uluslararası Radyo Amatörleri Birliği’dir (IARU).
Her ülkeyi IARU’da sadece 1 organizasyon temsil eder.
Ülkemizi IARU’da TRAC temsil etmektedir. Bu yılın sloganının “Toplum Hizmeti” olarak seçilmesi tesadüf değildir, zira bu Servis ilk gününden beri toplum hizmeti vermektedir. Toplum hizmeti yelpazesi çok geniştir.
Bir tanesi “teknolojik araştırma-geliştirme” başlığını taşır. Kısa dalga haberleşmesi, uydu haberleşmesi gibi toplumun günlük yaşamda yararlandığı bazı hizmetlerin gelişimine önemli katkıların yapıldığı “ocak” Radyo Amatörlüğüdür. Birçok yenilikçi haberleşme tekniği de Radyo Amatörlüğü ortamında geliştirilmiştir ve halen de geliştirilmektedir.
Araştırma-Geliştirme başlığının önemli bir “kolu” ise eğitselliktir. Dünyanın “prestijli” üniversitelerinin tümünde Radyo Amatörlüğü faaliyetlerinin yapılması ve Joe TAYLOR gibi bir Nobel Fizik Ödülü sahibinin Radyo Amatörü olması da bunun bir kanıtıdır. Ülkemizde haberleşme elektroniği konusundaki yetkin ve uzman isimlerden 3 kişinin (Oruç Bilgiç, Avni Morgül ve Eşref Adalı isimli Profesörler) elektroniğe ilk adımlarını Radyo Amatörlüğünde atmış olmaları önemli bir işarettir. Bu değerli hocaların elektronik ve haberleşme konularındaki ilk adımlarını attıkları adresin de TRAC olması bizim için büyük bir onurdur. TRAC tarafından gönüllü bir yazar kadrosuyla (1964-1985 yılları arasında) yayımlanan “TRAC Mecmuası” isimli dergi Milli Eğitim Bakanlığınca Tavsiye edilen yayın” olarak sınıflandırılmış, uzun süre için ülkemizin tek elektronik dergisi olarak büyük bir kitleyi haberleşme ve haberleşme elektroniği ile tanıştırmıştır .
Radyo Amatörlüğü engellilerin topluma entegrasyonuna da katkı vermektedir. Görme engellilerin Radyo Amatörlüğü çalışmalarına katılımına, Amatör Telsizcilik Belgelendirme konusunda ülkemizdeki yetkili kurum olan Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünün somut, güçlü ve şayan-ı takdir destekleri vardır.
Radyo Amatörlüğünün ilk günlerinden beri toplum nezdinde en görünür olan hizmetinin başlığı ise acil durum ve afet haberleşmesidir.
Geçmişi aslında 1900’lü yıllarda telsiz haberleşmesinin meraklı ve araştırmacı bireylerce (amatörlerce) keşfi günlerine dayanan telsiz haberleşmesinin en fazla önemsenen boyutu deniz taşımacılığının güvenliği olmuş, deniz kazalarının haber alınarak can güvenliğinin sağlanması konusunda telsiz haberleşmesi yaşamsal bir rol oynamıştır. Telsiz haberleşmesi ile ilgili uluslararası düzenlemelerin yapıldığı (servislerin tanımlanıp Radyo Amatörlüğünün düzenleme konusu yapıldığı) 1927 yılına dek “gönüllü telsizciler” deniz arama-kurtarma çalışmalarına katkıda bulunmuştur. ITU tarafından bu servise frekans bantlarının tahsis edilmesinin temel gerekçesi de acil durumlarda toplum hizmetidir. Ülkemizde bu boyut daha da belirgin şekilde tezahür etmiştir.
1958 yılında yürürlüğe girmiş olan Sivil Savunma Kanunun gönüllülükle ilgili maddelerinin TRAC’ın gayretleri sonucunda 1990 yılında işlerlik kazanması sayesinde ülkemizde afet gönüllülüğü ilk kez hayata geçmiş, 1. Körfez Savaşı esnasında TRAC ilk kez bir gerçek olayda sahaya çıkmış ve takip eden yıllardaki 1999 depremleri benzeri çok sayıda büyük afette çoğu kez kritik saatlerin “kesintisiz haberleşme kaynağı” olmuştur. TRAC halen Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) Sistematiğinin Haberleşme Çalışma Grubunda Çözüm Ortağı sıfatıyla yer almaktadır. Bu çerçevede İl Risk Azaltma Planları gibi çalışmalara da katkı vermektedir.
Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği tarafından 2005-2009 döneminde tertiplenen tatbikatlarda haberleşme sorumluluğunu başarıyla üstlenmiş olması, gönüllü sektör-kamu sektörü ilişkisi babında bir anlamda devrimdir.
TRAC kamu birimleri ile gönüllü sektör arasındaki afetlere yönelik işbirliği konusundaki öncülüğü ve deneyim birikiminin sonucunda iki sektörün ilişkileri babında olduğu kadar kamu birimleri ile toplumun diğer kesimleri arasında köprülük ve kolaylaştırıcılık da yapmaktadır.
TRAC 60 yıllık geçmişinin neredeyse tamamında, fakat özellikle son 32 yıl boyunca daha görünür şekilde toplum hizmeti vermiştir.
Toplum hizmetlerimizi gelecekte daha da yaygınlaştırmak, çeşitlendirmek, güçlendirmek ama özellikle faaliyetlerimizin gençliğe yönelik ve eğitsel boyutlarını geliştirme hedefimize, çalışmalarımıza bilinçli ve kararlı katılım suretiyle destek verilmesini temenni ederiz.
73!
Aziz ŞASA,TA1E
TRAC Genel Başkanı
